Bilim insanlari bir yildizin yörüngesindeki halkada su molekülleri tespit ettiYavuz Aydin

ANKARA (AA) - Bilim insanlari, dünyaya 1300 isik yili uzakliktaki V883 Orionis olarak adlandirilan genç bir yildizin yörüngesinde dolasan gaz ve toz halkasinda su molekülleri saptadi.

CNN'in haberine göre bilim insanlari, söz konusu yildizin incelenmesi yoluyla milyarlarca yil önce Günes Sistemi'nde suyun nasil ortaya çiktigina dair bilgi edinilebilecegini açikladi.

V883 Orionis yildizi, Sili'nin kuzeyinde yer alan Atacama Çölü'ndeki, Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-Alti Dizisi Teleskobu'yla (ALMA) kesfedildi.

Gök bilimciler, yildizin çevresinde milyonlarca yil içinde meteor veya gezegenleri olusturabilecegi düsünülen gaz ve tozdan olusan bir halka bulundugunu bildirdi.

ALMA'dan alinan halkaya ait kimyasal verileri inceleyen bilim insanlari, halkada gaz halinde su ya da su buhari bulundugunu tespit etti.

- V833 Orionis'in yörüngesinde bulunan halkadaki su, Günes Sistemi'ndeki suyla ayni yapida

ABD'nin Virginia eyaletinde bulunan Ulusal Radyo Gök Bilim Gözlemevi çalisani ve çalismanin bas yazari John J. Tobin, konuyla ilgili açiklamalarda bulundu.

V833 Orionis'in incelenmesiyle, su barindiran gaz ve toz bulutlarindan hem yildizlarin hem de kuyruklu yildizlarin nasil olustuguna dair bilgi elde ettiklerini belirten Tobin, "V833 Orionis'in çevresindeki halkadaki su, Günes Sistemi'ndeki su ile ayni yapida. Bu bilgi gezegenlerdeki suyun, Günes'in olusmasindan milyarlarca yil önce uzay boslugunda olustugunun ve gezegenler ile kuyruklu yildizlara kismen degismeden geçtiginin de kaniti." dedi.

Tobin, V883 Orionis'in etrafindaki halkanin yildizdan gelen enerji patlamalari nedeniyle olagan disi sicak oldugunu ve gaz haline dönüsen su moleküllerinin yaydigi dalgalar nedeniyle de ortamdaki suyun tespitini kolaylastirdigini vurguladi.

Arastirmacilar, V883 Orionis'in etrafindaki halkada, Dünya'daki okyanuslarin 1200 katindan fazla su bulundugunu ileri sürüyor.

- Sudaki "agir su" orani incelenerek yasi ve olustugu yer belirleniyor

Çalismayi yapan bilim insanlari, V883 Orionis Yildizi'nin çevresindeki halkada, oksijen ve hidrojen atomunun daha agir bir izotopu olan döteryumdan olusan agir su da tespit etti.

Normal su ve agir suyun farkli yollarla olustugunu belirten bilim insanlari, su içindeki agir su oraninin incelenmesiyle moleküllerin ne zaman ve nerede olustuguna dair bilgi elde edilebilecegini belirtti.

- Dünya'daki su Günes'ten daha yasli

Gök bilimciler, Dünya'daki suyun, olusumunun ilk safhalarinda içinde su barindiran kuyruklu yildizlarin çarpmasiyla tasinmis olabilecegini düsünüyor.

Bir takim kuyruklu yildizlarda tespit edilen su ve agir su oranlarinin, Dünya'dakiyle benzerlik teskil ettigini aktaran gök bilimciler, bunun Dünya'daki suyun 4,6 milyar yasindaki Günes'ten daha yasli olabilecegine dair kanit sagladigi görüsünde.

Gök bilimciler, gelecekte bu tür gözlemler için, dünyanin en büyük teleskobu olmasi planlanan "Avrupa Asiri Büyük Teleskobu"nu (ELT) kullanmayi umut ediyor.

Halen Sili'de yapim asamasinda bulunan ELT'nin 2028'de bitirilmesi planlaniyor.

Arastirmanin sonuçlari, Nature dergisinde yayimlandi.