AYM, Canan Karatay'a tibbi açiklamalari nedeniyle para cezasi verilmesini hak ihlali saydiIsmet Karakas- Karatay'in ifade özgürlügünün ihlal edildigine hükmedilen kararda, bilim insanlarinin her söylediginin mutlak anlamda dogru oldugunun söylenemeyecegi, bununla beraber alternatif bakis açilarinin herkes için daha dogru düsünme imkani yarattigi vurgulandi

ANKARA (AA) - Anayasa Mahkemesi (AYM), televizyon programlarinda beslenmenin önemi ve depresyonla beslenme arasindaki iliskiye yönelik tibbi açiklamalari nedeniyle Istanbul Tabip Odasinca Prof. Dr. Canan Karatay'a para cezasi verilmesini, ifade özgürlügünün ihlali saydi.

Anayasa Mahkemesinin Resmi Gazete'de yayimlanan kararina göre, Karatay, 2016'da katildigi yaklasik 5 saat süren bir televizyon programinda, beslenmenin önemi, depresyonla beslenme arasindaki iliski konularina degindi, ilaç sirketlerinin ticari kaygiyla hareket ettigine, antidepresanlarla mutlu olunamayacagina ancak saglikli beslenmeyle mutlu olunabilecegine dair mesajlar verdi.

Söz konusu yayin üzerine Istanbul Tabip Odasi Onur Kurulu, Karatay hakkinda disiplin sorusturmasi baslatti. Sorusturma sonunda Karatay'a 1325 lira para cezasi verildi. Türk Tabipler Birligi Yüksek Onur Kurulu da karari onadi.

Karatay'in, ceza kararinin iptali istemiyle açtigi dava Ankara 13. Idare Mahkemesince, yaptigi istinaf basvurusu da bölge idare mahkemesince reddedildi. Bunun üzerine Karatay, Anayasa Mahkemesine hak ihlali iddiasiyla bireysel basvuru yapti.

Basvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa'nin 26'nci maddesinde güvence altina alinan ifade özgürlügünün ihlal edildigine hükmetti ve Karatay'a 18 bin lira manevi tazminat ödenmesini kararlastirdi. Ayrica, yeniden yargilama yapilmak üzere kararin Ankara 13. Idare Mahkemesine gönderilmesini kararlastirdi.

- Kararin gerekçesinden

Anayasa Mahkemesinin kararinda, Anayasa'nin 26'nci maddesine göre herkesin ifade özgürlügünün bulundugu, bunun ancak kanunda belirtilen sartlarda sinirlandirilabilecegi, Karatay'in açiklamalari nedeniyle cezalandirilmasinin da ifade özgürlügüne müdahale anlami tasidigi kaydedildi.

Karatay'in, kisilerin sagligi için tehlikeli olabilecek yanlis bilgileri hekim sorumluluguna uygun olmayacak sekil ve yöntemlerle yaydigi gerekçesiyle cezalandirildigi aktarilan kararda, "Hiç süphesiz yanlis bilgilerin yönetilmesi de saglik politikalarinin esasli bir parçasini olusturmaktadir. Fakat bunu yaparken devlet, ifade özgürlügüne de saygi göstermelidir." degerlendirmesi yer aldi.

Verilen idari para cezasinin iptali istemiyle açilan davada yerel mahkemenin, Karatay'in açiklamalarinin halk sagligina nasil bir zarar verdigine dair degerlendirmenin yer almadigi belirtilen kararda, kardiyoloji ve iç hastaliklari uzmani Karatay'in Türkiye'nin bilinen akademisyen ve bilim insanlarindan oldugu ve tip alaninda yasanan gelismelerin basvurucunun ilgi alaninda bulundugu vurgusu yapildi.

Basvurucu Karatay'in, kendi bakis açisindan dogru beslenmenin kisilerin ruh sagligini olumlu olarak etkiledigini herkesin anlayabilecegi bir dilde anlattigi belirtilen kararda, "Basvurucunun bazi ifadelerinin meslektaslarini elestirdigi hatta abartiya kaçtigi kabul edilse bile bir bilim insaninin yerine kendini koyup belli bir durumda kullanilacak ifade seklinin ne olacagini belirlemek yargi mercilerinin görevi olmamalidir." tespiti yer aldi.

Bilim insanlarinin ve akademisyenlerin her söylediginin mutlak anlamda dogru oldugunun söylenemeyecegi, bununla beraber birbirlerinden farkli, alternatif bakis açilarinin herkes için daha dogru düsünme imkani yarattigi ifade edilen kararda, "Basvurucuya disiplin cezasi verilmesi ile Anayasa'nin 26'nci maddesinde koruma altinda olan ifade özgürlügüne yapilan müdahalenin daha agir basan bir toplumsal ihtiyaca karsilik gelmedigi gibi orantili da olmadigi sonucuna varilmistir." tespiti yer aldi.

Prof. Dr. Canan Karatay, daha önce de "seker yükleme testlerine" iliskin tibbi içerikli açiklamalar yapmis, bu nedenle 15 gün geçici olarak meslekten alikoyma cezasi almis, Anayasa Mahkemesi bu ceza yönünden de ifade özgürlügünün ihlal edildigine hükmetmisti.