Türkiye'nin insanli ilk uzay görevinde yapilacak deneyler dünya için referans olacakSaliha Nur Köksal,Mustafa Yilmaz- Türkiye Uzay Ajansi Baskani Serdar Hüseyin Yildirim: - "Milli Uzay Programimizdaki 10 hedefin hepsinde ilerliyoruz, kimisinde biraz daha hizli, kimisinde biraz daha yavas ama hepsinde adim atiyoruz ve bu adimlarimiz saglam adimlar" - "Su anda 12 deneyimiz onay aldi. 12 deneyi Alper (Gezeravci) gittiginde orada gerçeklestirecek. Bu müthis bir sey çünkü bunlarin büyük bir kismi ilk

BURSA (AA) - SALIHA NUR KÖKSAL/MUSTAFA YILMAZ - Türkiye Uzay Ajansi (TUA) Baskani Serdar Hüseyin Yildirim, uzaya gönderilecek ilk Türk astronot Alper Gezeravci'nin yer çekimsiz ortamda yapmasi için seçilen deneylerden bazilarinin dünya için de referans olacagini söyledi.

Uzay Kasifleri Dernegince (Association of Space Explorers-ASE), Gökmen Uzay Havacilik Egitim Merkezinin (GUHEM) ev sahipliginde Uludag'daki Bursa Business School'da düzenlenen "Planetary Congress"te (Gezegen Kongresi) devam ediyor.

"Türkiye'nin Uzay Kabiliyetleri ve Potansiyeli" adli oturumun moderatörlügünü yapan Yildirim, Türkiye'nin "Milli Uzay Programi" kapsaminda yürüttükleri çalismalara iliskin AA muhabirine degerlendirmelerde bulundu.

Yildirim, Türkiye'nin 20 seneyi askin süredir uzay çalismalarina devam ettigini hatirlatarak, derin uzay misyonunu ilk kez gerçeklestirecek olmaktan büyük heyecan duyduklarini dile getirdi.

Uzaya astronot gönderme hedefiyle baslatilan proje kapsaminda belirlenen üniversiteler ve çesitli kuruluslardan gelen 50 deney talebi arasindan 12'sinin seçildigini aktaran Yildirim, bunlarin insanli ilk uzay görevinde gerçeklestirilecegini bildirdi.

Derin uzay misyonu tamamlandiginda Türkiye'nin çok farkli noktalara gelecegini vurgulayan Yildirim, "Firlatma yil sonu veya yilbasi gibi görünüyor çünkü bu bizim elimizde degil. Bir pencere veriyorlar ve o pencere birtakim sartlara bagli olarak daraliyor ve sonunda gün belli oluyor. Insallah bir aksilik, teknik problem çikmazsa bu tarihte Alper Gezeravci astronotumuz, ilk uzay insanimiz Uluslararasi Uzay Istasyonu (ISS) ile gitmis olacak ve orada bilimsel çalismalar yapacak." dedi.

- "Herkesin destegine ve hakikaten gönülden duasina ihtiyacimiz var"

Yildirim, seçilen yedek uzay yolcusu Tuva Cihangir Atasever'in ise suborbital flight (yörünge alti uçus) gerçeklestirip uzay seviyesine çikarak astronot unvanini kazanacagini, böylece Türkiye'nin iki astronotunun, iki uzay insaninin göreve baslayacagini anlatti.

Asil ve yedek iki adayin ABD ve Japonya'da yogun egitim süreçlerinden geçtigini kaydeden Yildirim, "Bu egitim süreci bitmek üzere. Egitimlerin bazilarini bilerek geciktiriyoruz çünkü uzay görev öncesi bilgiler ne kadar taze olursa egitim o kadar faydali oluyor ve tekrarlama ihtiyaci duyulmuyor. Bu da düsünüldügü için son haftalara kadar egitimler devam edecek." diye konustu.

Serdar Hüseyin Yildirim, uzayda gerçeklestirilecek deneyler için çagri yaptiklarinda üniversiteler, laboratuvarlar ve bilim insanlarindan yaklasik 50 deney teklifi geldigini belirtti.

Bunlari elemeye tabi tuttuklarini aktaran Yildirim, sözlerini söyle sürdürdü:

"Neye göre eliyoruz; hem süreye göre ki uzay insanimiz orada iki hafta kadar kalacak hem de oradaki altyapiya göre. Oradaki var olan altyapiyi kullanacagiz, baska yeni bir sey olusturmamiz mümkün degil. Dolayisiyla bu kriterlerle bir seçim yaptik ve su anda 12 deneyimiz onay aldi. 12 deneyi Alper gittiginde orada gerçeklestirecek. Bu müthis bir sey çünkü bunlarin büyük bir kismi ilk defa yapilacak deneyler. Dolayisiyla dünya için de bir referans noktasi olma özelligi tasiyor. Bunlar bilim camiamiz için çok kiymetli. Bir kere Türkiye açisindan bu kazanci var. Ikinci ve belki yine bunun kadar önemli bir kazanç da farkindaligi artiracak olmasi. Gençlerde bir uzay farkindaliginin artmasi ve özellikle hakikaten zeki çocuklarimizin bu alana yönelmesini saglayabilirsek Türkiye'nin ileride önü çok daha rahat açilacaktir."

Yildirim, 86 milyon için canla basla çalistiklarina dikkati çekerek, "Büyügüyle küçügüyle herkesin destegine ve hakikaten gönülden duasina ihtiyacimiz var." ifadesini kullandi.

- Milli Uzay Programi'ndaki ilerlemeler

Milli Uzay Programi kapsaminda belirlenen hedeflerin hepsinde ilerleme kaydedildigini dile getiren Yildirim, programin iki kademeden olustugunu ifade etti.

Yildirim, programin kademelerine iliskin su bilgileri verdi:

"Birinci kademede kendi gelistirdigimiz bir uzay araciyla Ay'a ulasmak, Ay'in yörüngesine girmek, orada birkaç ay kalmak ve daha sonra da aya bir sert inis yapmak. Ay'a ulasmak ve Ay'a ulasmayi ögrenmek. Bunu 2026'nin ilk yarisinda gerçeklestirmeyi hedefliyoruz. Bu ilk açikladigimiz tarihten biraz daha geç. Bunun sebepleri var çünkü misyonda birtakim degisiklikler oldu. Aracimizi gelistirdik, büyüttük. Dolayisiyla biraz ileriye dogru sarkti ama bunu yapacagiz. Bu tarihten 5-6 yil sonra da bir yumusak inis gerçeklestirecegiz. Bir rover (uzay arastirma araci) indirerek bilimsel çalisma yapacagiz Ay'in yüzeyinde. Bu sadece teknolojik olarak önem tasimiyor ayni zamanda hukuki olarak da önem tasiyor çünkü ayda bizim hakkimiz var ve onu ancak oraya gidebilirsek alabiliriz ve koruyabiliriz. Ayrica güvenlik açisindan da çok önemli. Çünkü oralarda yoksaniz olup bitenden haberiniz de olmuyor. Kimse size bu bilgileri sunmuyor yani 'Uzayda varim' diyebilmek için bu çalismalari yapmak mecburiyetindeyiz."