Sepsis tedavisinde her saniye "hayati" önem tasiyor Burcu Çalik Göçümlü- Türk Yogun Bakim Dernegi Baskani Prof. Dr. Tughan Utku: - "Erken tani ve tedaviyle ölüm oranlari yüzde 80 oraninda engellenebiliyor. Antibiyotik tedavisinin bir saat gecikmesi bile hastanin yasam sansini yüzde 7,6 oraninda azaltiyor" - "Sepsis kaynakli ölümlerin en önemli sebeplerinden biri antibiyotik direnci. Bu direnç, enfeksiyonlarin tedavi edilebilmesini engelliyor"

ANKARA (AA) - Türk Yogun Bakim Dernegi Baskani Prof. Dr. Tughan Utku, halk arasinda "kan zehirlenmesi" olarak bilinen, dünyada her 5 ölümden biriyle iliskilendirilen sepsisin tedavisinde her saniyenin degerli oldugunu söyledi.

Utku, bir global ilaç ve tibbi ürünler sirketi tarafindan, 13 Eylül Dünya Sepsis Günü dolayisiyla bir otelde düzenlenen basin toplantisinda konustu.

Toplantinin sepsis hastaligi konusunda farkindalik yaratmak amaciyla 4 yil önce baslatilan "Farkina Var, Hayat Kurtar" kampanyasi çerçevesinde düzenlendigini anlatan Utku, sepsisin vücudun herhangi bir bölgesinde gelisen agir enfeksiyon sonucunda bagisiklik sisteminin verdigi yogun tepki nedeniyle organ yetmezliginden ölüme kadar uzanan ciddi ve acil müdahale edilmesi gereken durum olduguna dikkati çekti.

Hastaligin kötü beslenme, bagisiklik sistemini olumsuz etkileyen hayat tarzi, yogun antibiyotik kullaniminin da içinde oldugu birçok sebebi bulunduguna isaret eden Utku, "Sepsis asla basit, standart bir enfeksiyon degil, esas olarak enfeksiyonun tetikledigi çok sayida organ sisteminin etkilenmesi nedeniyle hayati tehdidin olustugu bir hastalik tablosu." ifadesini kullandi.

Utku, vücut isisinda ates veya düsük sicaklik gibi degisimler, asiri titreme, kas agrisi, konusma bozuklugu ve zihin bulanikligi, siddetli nefes darligi, bir gün boyunca idrara çikamama ve cildin beneklenmesinin sepsisin baslica belirtileri arasinda oldugunu belirterek, "Bu durumlardan herhangi biriyle karsilasilmasi durumunda acil olarak doktora basvurulmalidir. Erken tani ve dogru tedavi hayat kurtarici olacaktir. Sepsis tedavisinde her saniye degerlidir." diye konustu.

- "Hastaligin erken taninmasi çok önemli"

Prof. Dr. Utku, sepsinin baslica ölüm nedenleri arasinda yer aldigina dikkati çekerek, "Sepsis, dünyada her bes ölümden biriyle iliskilendiriliyor. Tedavi edilmezse sebep oldugu septik sok ve çoklu organ yetmezligi ile dünyadaki gerçeklesen tüm hastane ölümlerinin bir numarali sebebi olmaya devam ediyor." dedi.

Bu açidan erken tani ve erken tedavinin hayati önem tasidigini anlatan Utku, sözlerini söyle sürdürdü:

"Sepsis erken tani ve acil tedavi gerektiren bir hastalik. Hastanin yogun bakima hizla alinip, tedaviye hemen baslanmasi gerekiyor, aksi halde ölüm tablosu ortaya çikiyor. Bu nedenle tüm saglik birimlerinde hastaligin erken taninmasi çok önemli. Erken tani ve tedaviyle ölüm oranlari yüzde 80 oraninda engellenebiliyor. Antibiyotik tedavisinin bir saat gecikmesi bile hastanin yasam sansini yüzde 7,6 oraninda azaltiyor."

- "Servislerde 'NEWS Erken Uyari Sistemi' kullanilmasi öneriliyor"

Prof. Dr. Tughan Utku, sepsisin önüne geçmenin en önemli yolunun enfeksiyonu önlemek oldugunu belirterek, asilanma, temiz su kullanimi, el hijyeni, hastane kaynakli enfeksiyonlarin önlenmesi ve farkindaligin baslica önlemler arasinda yer aldigini söyledi.

Bu nedenle sepsisin klinik tanisinin hizlandirilmasi amaciyla son sepsis tedavi kilavuzunda "NEWS Erken Uyari Sistemi"nin kullaniminin önerildigini kaydeden Utku, bu sistemin hastanin bazi belirtilerini analiz ederek uyari verdigini anlatti.

Servislerde bu sistemin kullanilmasiyla daha erken tani ve yogu bakim ünitelerinin daha hizli devreye girmesinin saglanabilecegini vurgulayan Utku, sepsisin sadece saglik çalisanlari degil, vatandaslar tarafindan da taninmasinin çok önemli oldugunu söyledi.

- "Hiçbir antibiyotigin etki etmedigi hasta sayisi maalesef giderek artiyor"

Çok sik, gereksiz yere antibiyotik kullanmak, hekimin önerdigi ilaç tedavisini bitirmemek gibi sebeplerle ortaya çikan antibiyotik direncinin sepsis açisindan ciddi risk olduguna dikkati çeken Utku, sunlari kaydetti:

"Sepsis kaynakli ölümlerin en önemli sebeplerinden biri antibiyotik direnci. Bu direnç, enfeksiyonlarin tedavi edilebilmesini engelliyor. Yogun bakimlarda yatan hastalar içinde hiçbir antibiyotigin etki etmedigi hasta sayisi maalesef giderek artiyor. Enfeksiyonlarin antibiyotik harici bir ilaçla tedavi edilme sansi da yok. Direncin en önemli sebebi de uygunsuz antibiyotik kullanimi.

CDC'nin verilerine göre, günde 100 insan antibiyotik direnci nedeniyle ölüyor. Bu 2023'te yilda 700 bin kisiyken 2050'ye gelindiginde bu oranin yilda 10 milyona ulasacagi öngörülüyor."

Prof. Dr. Utku, sepsis gelisme riskini dikkate alarak, özellikle 60 yas üstü bireylerin ve 1 yastan küçük çocuklarin antibiyotik kullanimlarinda çok dikkatli olunmasi gerektigini söyledi.

- Kurtulanlarin yüzde 50'si "post sepsis sendromu" ile karsi karsiya kaliyor

Sepsis sonrasi hayatta kalan kisilerin hem fiziksel hem de psikolojik bazi sorunlarla da mücadele ettigini anlatan Utku, "Sepsisten kurtulan kisilerin yüzde 50'ye yakini 'post sepsis sendromu' olarak adlandirdigimiz fiziksel ve psikolojik uzun vadeli saglik sorunlarina yol açan tabloyla karsilasiyor. Erken tani ve tedavi bu zararlari en aza indirmek açisindan da çok önemli." dedi.

Post sepsinin yürüyememe, günlük aktivitelere katilamama, günlük bazi basit seyleri hatirlayamama gibi durumlarla seyrettigini dile getiren Utku, ayrica böbrek fonksiyon bozuklugu, karaciger, solunum, kardiyovasküler ve nörolojik fonksiyon bozukluklarinin ortaya çikabildigini kaydetti.

Sepsisin tedavi maliyetlerinin de yüksek oldugunu söyleyen Utku, dünyada sepsis hastaligi için harcanin paranin saglik bütçesinin yüzde 2,65'ine denk geldigini ifade etti.