Grönland'da istekleri disinda dogum kontrolü uygulanan kadinlar, Danimarka'dan tazminat talep ediyorBurak Dag

ANKARA (AA) - Grönland'da 1960'larda istekleri disinda dogum kontrolü uygulanan bir grup yerli kadin, Danimarka hükümetinden tazminat talebinde bulundu.

BBC'nin haberine göre, dogum kontrol programinin muhatabi 67 kadin, Danimarka hükümetinden kisi basi 42 bin 150 dolar tazminat talep ediyor.

Tazminat talebi girisimini baslatan psikolog Naja Lyberth, Danimarka hükümetinin, insan haklari ihlalinde bulundugunu ve kendilerine ciddi zararlar vererek yasalari çignemis olmasinin apaçik oldugunu vurguladi.

Bazi durumlarda, 1960'larda yerlestirilen dogum kontrol cihazlarinin kizlarin vücutlarina göre çok büyük oldugunu ifade eden Lyberth, bunun ciddi saglik sorunlarina ve hatta kisirliga yol açtigini söyledi.

Lyberth, bazi kadinlarin ise yakin dönemde jinekologlar tarafindan tespit edilene kadar üreme organlarindaki bu cihazlarin varligindan habersiz olduklarini aktardi.

Sorusturmanin sonuçlarini beklemek istemediklerini belirten Lyberth, "Yaslaniyoruz. 1960'larda rahim içi spiral (IUD) taktiran en yaslilarimiz 1940'larda dogdu ve 80 yasina yaklasiyor. Simdi harekete geçmek istiyoruz." ifadesini kullandi.

Lyberth, Danimarka hükümetini, refahtan tasarruf etmek için Grönland'in nüfusunu kontrol etmek istemekle suçladi.

- Basbakan Mette Frederiksen'in ofisine tazminat talebinde bulunuldu

"Dogum kontrol programi magduru" kadinlari temsil eden avukat Mads Pramming de kadinlar adina Basbakan Mette Frederiksen'in ofisine tazminat talebinde bulundu.

Hükümetin, komisyonun sorusturmasi sonuçlanana kadar talebi reddetmesi beklenirken, Grönlandli magdur kadinlar konuyu mahkemeye tasiyacagini duyurdu.

- Programin, "Ada'daki yerli nüfusun dogum oranini sinirlandirmak amaciyla yürütüldügü" iddiasi

Ulusal Arsiv kayitlari, 1966-1970 döneminde bazilari 13 yasindaki kizlara, rizalari ve bilgileri olmaksizin, rahim içi spiralin takildigini gösteriyor.

Grönland hükümetince, 1969'un sonuna kadar bölgede potansiyel olarak çocuk dogurabilecek kadinlarin yüzde 35'inde rahim içi spiral takili oldugu tahmin ediliyor.

Danimarka hükümetinin söz konusu programi Ada'daki yerli nüfusun dogum oranini sinirlandirmak amaciyla yürüttügü öne sürülürken, bir kismi ergenlik çaginda 4 bin 500 kadina istekleri disinda dogum kontrol bobini takilmisti.

Ada'da yürütülmüs olan dogum kontrol programinin kapsami ve boyutu, 2022'de Danimarka kamu yayincisi DR’de yayimlanan bir podcast programinda ortaya çikarilmisti.

Söz konusu zorunlu dogum kontrol programini arastirmak üzere Danimarka ve Grönland hükümetlerince komisyon kurulmustu.

Programa iliskin yürütülen sorusturmanin en erken 2025'te tamamlanmasi bekleniyor.